Watertoevoer: sanitaire leidingen

Om te douchen, het toilet door te spoelen en water uit de kraan te drinken is een aansluiting op het waternet vereist. Door middel van sanitaire leidingen breng je het drinkwater van de hoofdkraan tot in de badkamer, keuken of het toilet. Het is belangrijk dat sanitaire leidingen hiervoor op de correcte manier worden aangesloten en de toevoer van water op een goede manier verloopt in huis. Daarom volgen hieronder enkele tips om je een beetje wegwijs te maken in de wereld van watertoevoer, sanitaire leidingen en afvoerbuizen.

Welke soort sanitaire leidingen zijn er?

Allereerst dient er een onderscheid te worden gemaakt. Zo zijn er sanitaire leidingen en leidingen voor de centrale verwarming. Deze mogen niet door elkaar worden gebruikt. De leidingen die gebruikt worden voor het sanitaire water zijn niet zuurstofdicht en zijn behandeld met het oog op hygiëne. Cv-leidingen zijn daarentegen zuurstofdicht om corrosie van de ketel te voorkomen.

Materialen sanitaire leidingen

• Koper

  Vroeger werd vooral gebruik gemaakt van loden leidingen, hier komt de naam ‘loodgieter’ dan ook vandaan. Maar gezien de schadelijke eigenschappen van het materiaal voor de gezondheid, vind je lood vandaag enkel nog in oude woningen. Het valt daar overigens aan te raden deze leidingen te vervangen door een recenter en gezonder type. Ook ijzeren leidingen worden minder gebruikt in de particuliere woning. In beperkte mate wordt er nog wel eens gekozen voor koperen leidingen. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen zacht en hard koper. De eerste variant wordt gebruikt voor sanitaire toepassingen, hard koper voor de installatie van gasleidingen.

• Buis-in-buissysteem (PER)

  Het buis-in-buissysteem met kunststof leidingen is gemakkelijk verwerkbaar en goedkoop. Nadeel is echter wel de enorme krimp en uitzetting van de leidingen. Er moet bij de installatie rekening gehouden worden met de nodige uitzettingsruimte. Buis-in-buissysteem leidingen zijn opgebouwd uit meerdere laagjes, hierbij is de binnenbuis vervaardigd uit PER (geëxtrudeerd polyethyleen) of aluminium en verwerkt tussen twee kunststofbuizen. Het buis-in-buissysteem is flexibel en kan een hoge druk aan.

• Polyvinylchloride (PVC)

  PVC leidingen worden hoofdzakelijk gebruikt bij de aanleg van zwembaden. Voor de aanvoer van water gebruikt men zogenaamde ‘druk’-PVC leidingen. Afhankelijk van de versie kunnen ze een druk van 16 bar weerstaan. De buizen en fittingen worden verlijmd met een speciale lijm. Belangrijk hierbij is dat de buizen voor de verwerking grondig ontvet worden.

• Polypropyleen (PP)

  Een andere kunststofoplossing is polypropyleen, kortweg PP. Deze buizen en fittingen worden verbonden door middel van polyfusie. De fitting wordt via een lasspiegel als het ware op de leiding gesmolten, een techniek die door vakmensen wordt toegepast. Het voordeel van deze verwerkingstechniek is dat de fittingen en leidingen één geheel vormen. Bij een correcte verwerking is er nauwelijks kans op lekken. PP wordt zowel voor aanvoer- als afvoerleidingen gebruikt. Voordelen van PP-leidingen ten opzichte van PVC zijn dat deze buizen en fittingen een hogere mechanische weerstand hebben, zo zijn ze beter bestand tegen hoge temperaturen en resistenter tegen chemicaliën.

• Meerlagige kunststofbuis (PEX)

  Meerlagige kunststofbuizen zijn opgebouwd uit een laag PEX, een laag aluminium en tot slot nog een laag PEX. Dankzij de aluminium laag zijn de buizen minder gevoelig voor krimpen en uitzetten. Het koppelen gebeurt met schroef(knel)verbindingen of met persverbindingen. Samen met PP-leidingen zijn meerlagige leidingen vandaag de dag het meest gebruikt.

Wat is de diameter van een sanitaire leiding?

Nu je weet uit welke materialen je kan kiezen voor sanitaire leidingen, geven we je ook mee wat de meest gangbare diameters zijn van de verschillende materialen:  

• IJzer, staal en gegalvaniseerde leidingen: 3/8, ½, ¾ en 4/4
• Koper: 15, 22 en 28 mm
• PVC: 32, 40 en 50 mm
• Meerlagige kunststofbuis: 16, 20 en 26 mm
• PE: 32 mm

Welke materiaal kies je best voor een waterleiding?

Let bij de materiaalkeuze voor de waterleidingen vooral op de toepassingen. Verschillende flexibele leidingen kunnen in bepaalde mate minder of meer geschikt zijn voor bijvoorbeeld het geleiden van warm water. Informeer daarom altijd bij een loodgieter of de bouwmarkt naar het juiste type leiding voor uw klus.

Welk materiaal wordt gebruikt voor waterleidingen in een bestaande woning?

Ga in een bestaande woning ook na welk materiaal al werd gebruikt voor de waterleiding. Bepaalde metalen kunnen niet altijd met elkaar gecombineerd worden. Bij dit verschijnsel tast het sterkste metaal het zwakste metaal aan, met lekken tot gevolg. Wanneer je bijvoorbeeld een boiler hebt met een geëmailleerde binnenkuip en koperleidingen, kan je deze niet rechtstreeks op de koperleiding aansluiten, maar moet je ze met elkaar koppelen met een elektrolysekoppeling. Hierin worden beide materialen van elkaar gescheiden door een rubberdichting, waardoor geen direct contact mogelijk is tussen de materialen.

Moeten waterleidingen hellend geplaatst worden?

In tegenstelling tot afvoerleidingen, hoeven aanvoerleidingen voor de waterleiding niet in helling te liggen. De waterdruk is doorgaans voldoende hoog om een doorsneewoning comfortabel van drinkwater te voorzien. Bij hogere gebouwen en bij piekverbruik – bijvoorbeeld aan de kust – kan het wel nodig zijn een drukverhogingsinstallatie te plaatsen om voldoende gebruikscomfort te halen.

Waterafvoer

Naast watertoevoer is ook de waterafvoer van belang en het benoemen waard in dit artikel. In een woning moeten namelijk 3 soorten water worden afgevoerd:

• Regenwater afkomstig van de neerslag op daken dat wordt afgevoerd via de dakgoot.
• Huishoudwater afkomstig van gootstenen, wastafels, douches, badkuipen, wasmachines.
• Afvalwater afkomstig van de toiletten.

De installaties zijn met PVC-buizen verbonden met de septische put, met afzonderlijke netwerken voor het rioolwater en het huishoudwater. Onder elk sanitair apparaat bevindt zich een afvoerleiding. Elke leiding is verbonden met een (primaire) hoofdafvoerbuis die uitloopt in de put. De afvoerleidingen blijven vaak leeg, wat onaangename geuren kan veroorzaken. Om dat te vermijden wordt een sifon onder elk sanitair apparaat geplaatst.