Welke vergunningen heb je nodig bij de renovatie van een woning?
Ga je je woning of appartement verbouwen of renoveren? Kijk dan eerst even na of je een bouwvergunning nodig hebt. Voor sommige renovatie- of verbouwingswerken moet je in België namelijk toestemming vragen aan de overheid. Onder bepaalde voorwaarden kan deze vergunningsplicht vervangen worden door meldingsplicht of kan je als bouwheer zelfs een vrijstelling krijgen. Al deze voorwaarden zijn vastgelegd in de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, maar de provincie of gemeente kan bijkomende regels opleggen die deze voorwaarden teniet doen. Informeer dus altijd op voorhand bij de dienst Stedenbouw op het gemeentehuis van jouw woonplaats.
Er zijn verschillende categorieën waarin renovatiewerken zijn ingedeeld volgens de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening. Benieuwd in welke categorie jouw renovatieplannen vallen? We hebben ze hieronder even voor je op een rijtje gezet.
Renovatiewerken zonder vergunningsplicht
Sommige onderhoudswerken zijn vrijgesteld van een stedenbouwkundige vergunning. Het gaat hierbij om het vervangen van:
- Pleisterwerk
- Kapotte dakpannen
- Oude ramen
Belangrijk bij het uitvoeren van deze onderhoudswerken is dat ze het bouwvolume niet wijzigen, en dat ze plaatsvinden buiten het zicht van de straat, zoals de renovatie van zijgevels, achtergevels en het dak. Voer je de werken uit aan de straatzijde? Dan ben je gebonden aan de vergunningsplicht, want het uitzicht van je huis verandert hierdoor.
Ook wanneer de geplande onderhoudswerken binnen in de woning plaatsvinden, hoef je geen stedenbouwkundige vergunning aan te vragen. Enkele voorbeelden hiervan zijn:
- Het plaatsen van een nieuwe keuken of badkamer
- Het wijzigen van een kamerindeling in huis, bijvoorbeeld 1 grote kamer opsplitsen in 2 kleinere kamers
- De zolder omvormen tot een slaapkamer
Let er wel op dat de functie van het pand hetzelfde blijft. Wanneer deze verandert, dan dien je mogelijkerwijs wel een vergunning aan te vragen.
Renovatiewerken met meldingsplicht
Voer je onderhouds- of renovatiewerken uit die de stabiliteit van je woning beïnvloeden, dan doe je dat zonder vergunning. Maar je hebt wel een meldingsplicht. Ook hier geldt weer dat de werken buiten het zicht van de straat plaatsvinden, dus binnenshuis of aan de achtergevel of zijgevels. Enkele voorbeelden:
- Het plaatsen van nieuwe draagbalken voor een dakconstructie
- Herbouwen of vervangen van buitenmuren
- Het bouwen van nieuwe raamopeningen
Renovatiewerken met een verplichte bouwvergunning
Voor de meeste andere onderhouds- of renovatiewerken die je uitvoert in je woning heb je wel een bouwvergunning nodig. Meestal gaat het dan om een stedenbouwkundige vergunning en heb je ook een architect nodig. We geven hieronder enkele voorbeelden van situaties waarbij een bouwvergunning verplicht is:
- Wijziging van de woonfunctie
Wanneer de woonfunctie van je woning verandert, heb je altijd een bouwvergunning nodig. Soms zelfs zonder echt werken te laten uitvoeren. Neem in dit geval dus het zekere voor het onzekere en vraag tijdig een bouwvergunning aan.
- Huis opdelen
Wanneer je renovatiewerken uitvoert om je woning op te delen in verschillende segmenten, dan heb je hiervoor een stedenbouwkundige vergunning nodig. Denk hierbij aan het opdelen van een woning in verschillende appartementen of studentenkoten.
- Renovatiewerken zonder uitbreiding van het woonoppervlak
Wanneer de woonoppervlakte niet uitgebreid wordt door renovatiewerken, dan ben je vrijgesteld van de vergunningsplicht. Voor sommige stabiliteitswerken geldt echter wel een meldingsplicht. En vergeet niet dat renoveren in het zicht van de straat altijd alleen maar toegestaan is met een vergunning.
- Aanbouw of bijbouw
Wil je kleine bijgebouwen aan je woning bouwen en behoud je hierbij voldoende afstand van aangrenzende percelen, dan hoef je geen bouwvergunning aan te vragen, een melding doen is dan voldoende.
- Slopen
Ook voor het slopen van gebouwen heb je in principe een vergunning nodig. Behalve wanneer het opzetten van het gebouw vrijgesteld is. In dat geval heb je ook voor het slopen geen toestemming nodig.
Hoe vraag ik een bouwvergunning aan?
In België kan je op 2 manieren een bouwvergunning aanvragen: digitaal via de website van de Vlaamse Gemeenschap of door een papieren aanvraagformulier in te vullen. Dit papieren aanvraagdossier kan je persoonlijk indienen bij de gemeente, je krijgt hiervan een ontvangstbewijs. Een architect is verplicht de aanvraag digitaal in te dienen. Werk je dus samen met een architect, dan doet deze de aanvraag voor jou.
Hoe lang moet ik wachten op een bouwvergunning?
Wanneer je renovatieplannen concreet worden, wil je natuurlijk zo snel mogelijk starten. Maar wanneer krijg je dan antwoord op je bouwaanvraag? En hoe lang moet je dan wachten op je bouwvergunning?
- De gemeente verplicht zich ertoe om je aanvraag ontvankelijk en volledig te verklaren binnen de 30 dagen.
- In het Vlaams Gewest geldt een wettelijke antwoordtermijn van 75 dagen vanaf de dag waarop het ontvangstbewijs is verstuurd.
Voor sommige renovaties start de gemeente een openbaar onderzoek op. Het college van burgemeester en schepenen onderzoekt dan of iemand bezwaar aantekent tegen de plannen en een gemachtigd ambtenaar brengt een advies uit. In dat geval loopt de wettelijke antwoordtermijn op tot 105 dagen.
Onze tip: laat de aanvraag voor een bouwvergunning indienen door een derde, zoals een architect of renovatiecoördinator. Zo ben je er zeker van dat er geen fouten optreden, en dat ze meteen ontvankelijk en volledig verklaard wordt. Op deze manier maak je de meeste kans, aangezien gemeenten aanvragen van een professional wel eens vlugger durven te behandelen dan persoonlijke aanvragen.
De bouwvergunning is binnen… wanneer kan ik starten met renoveren?
De bouwvergunning is binnen, tijd om te gaan renoveren! Maar opgelet, je wacht beter niet te lang, want je vergunning vervalt in de volgende gevallen:
- Een bouwvergunning vervalt na 2 jaar
- Een bouwvergunning vervalt wanneer de constructie na 3 jaar nog niet winddicht is
- Een bouwvergunning vervalt wanneer de werken 2 jaar onderbroken worden
Hier komt tekst over vergunningen.