Verlichting nieuwbouw: lichten & schakelaars

And than there was light !

Licht of beter "verlichting" maakt integraal deel uit van de totale elektrische installatie. Naast het trekken van leidingen voor contactdozen, dient in nieuwbouw ook de nodige bedrading voorzien te worden het aansluiten van lichtpunten en schakelaars.

Lichtpunten in de woning

Lichtpunten in huis zijn verkrijgbaar in diverse vormen, stijlen, kleuren en uitvoeringen. Naast 'mobiele' verlichtingselementen zoals staanlampen, knijpspots e.a. lichtbronnen, wordt -i.f.v. de plaats van installatie- onderscheid gemaakt tussen 3 vaste verlichtingsgroepen:

• plafondverlichting
• lichtpunten, te bevestigen aan de muur
• (ingebouwde) vloerverlichting

Verder kan men specifieke lichtelementen (laten) installeren zoals bvb trapverlichting, spotverlichting ingebouwd in kasten, ... .

(Spaar-) lampen, spots & ledverlcihting

Waar men vroeger enkel kon kiezen tussen gloeilampen (weliswaar verkrijgbaar met verschillende -in watt uitgedrukte- lichtsterkten en de spot-mode, wordt hedendaags meer en meer ledverlichting in nieuwbouwwonigen voorzien.

Spaarlampen en led's zijn iets duurder in aankoop, maar hebben een lager energieverbruik dan "traditionele lampen". In tijden waar ecologie en duurzaamheid een plaats in de maatschappij hebben gekregen -en om overduidelijke economische redenen- zijn dergelijke lichtbronnen dan ook populairder dan ooit!

Elektrische leidingen voor licht

Voor verlichting wordt de stroom "getransporteerd" door geleiders van 1,5 mm². Elektrische leidingen voor verlichting mogen (volgens de normen opgelegd door het A.R.E.I.) maximaal 8 lichtpunten in 1 kringbevatten.

De fase (bruine kabel) van de elektrische stroom wordt rechtstreeks vanaf de schakelkast (of onrechtstreeks vanuit een tussenliggende verdeeldoos) aangesloten op het lichtpunt.

In de meeste toepassingen wens je uiteraard het licht aan & uit te kunnen doen; dit kan middels een schakelaar.
Tussen lichtpunt en lichtschakelaar komt de zwarte fasedraad.

De nuldraad (blauw) vertrekt dan weer van de schakelaar naar de schakelkast (of desgevalland de verdeeldoos).

Lichtschakelaars

Hoe -lees: de plaats van waar- je het licht wil bedienen, is bepalend voor de keuze van het schakelaarstype.
Men maakt onderscheid in 4 types lichtschakelaars:

• enkelpolige lichtschakelaar
• tweepolige lichtschakelaar
• serieschakelaar
• wisselschakelaars (met/zonder kruisschakelaar)

Enkelpolig
1 schakelaar bedient 1 lichtpunt (met onderbreking van enkel de fasedraad)

Tweepolig
1 schakelaar in een vochtige ruimte stuurt 1 lichtkring aan (naast de fase, wordt tevens de blauwe nuldraad onderbroken)

Serieschakelaar
In één en dezelfde schakelaar zijn 2 aparte mechanismen voor het bedienen van 2 verschillende lichtelementen ingebouwd.

Wisselschakelaar
De lichtbron kan aan/uit gezet worden door 2 schakelaars (2 verschillende plaatsen). Middels een kruisschakelaar is het tevens mogelijk 3 aparte schakelaars te voorzien voor het sturen van 1 licht (n.l. 2 wisselschakelaars + 1 kruisschakelaar).