Hoe ventileer ik mijn woning?

Doordat isolatie en luchtdichtheid een steeds belangrijkere rol spelen bij nieuwbouw, stijgt ook de nood aan een goede ventilatie. Luchtcirculatie zorgt voor een gezond binnenklimaat door de vervuilde lucht te vervangen door verse lucht. Lucht in een woning raakt immers vervuild door blootstelling aan verschillende bronnen zoals zweet, ademhaling, huisdieren, schoonmaakproducten en uitlaatgassen van buiten. Ook bepaalde bouwmaterialen zoals verf en lijm zorgen voor een vervuilde lucht. Als deze vervuilde lucht niet goed wordt geventileerd, zijn hoofdpijn, vermoeidheid, duizeligheid en zelfs ademhalingsklachten het gevolg.

Hoe werd er vroeger geventileerd?

Vroeger was ventilatie niet nodig, want door het slechte dakwerk en spleten in de muren kwam er voldoende verse lucht de woning binnen. Dat zorgde voor een hoog energie- en warmteverlies, en daarom is de bouwsector er steeds meer op gericht om woningen en gebouwen luchtdicht te bouwen. Het grote nadeel is echter dat vervuilde lucht de woning niet kan verlaten.

Tegenwoordig is de binnenlucht in het huis tot 5 keer meer vervuild dan de buitenlucht. Terwijl de generatie van vandaag meer dan 18 uur per dag binnen de vier muren verblijft! Ventilatie is dus erg noodzakelijk om verse lucht in huis te laten.

Wat zijn de verschillende ventilatiesystemen?

Er zijn 4 verschillende soorten ventilatiesystemen zoals natuurlijke ventilatie en ventilatie via een mechanische afvoer. Hieronder worden de verschillende ventilatiesystemen benoemd en toegelicht:

• Natuurlijke ventilatie

  Bij een natuurlijk ventilatiesysteem vindt de luchtaanvoer als luchtafvoer tegelijkertijd plaats. Zo gebeurt de toevoer van verse lucht via ventilatieroosters, het raam of via het dak. Een nadeel is dat je afhankelijk bent van het weer. Zo werkt dit type systeem moeizaam bij mistig of winderig weer.

• Mechanische toevoer, natuurlijke afvoer

  Dit systeem werkt met een mechanisch ventilatiesysteem.  De afvoer van de vervuilde lucht gebeurt op dezelfde manier als bij natuurlijke ventilatie, maar de toevoer van verse lucht vindt mechanisch plaats met behulp van ventilatoren. Het systeem wordt voornamelijk gebruikt bij bedrijven en is niet geschikt voor gezinswoningen.

• Natuurlijke toevoer, mechanische afvoer

  De toevoer van verse lucht vindt net zoals bij natuurlijke ventilatie plaats. De afvoer gebeurt via afvoeropeningen met ventielen in de natte ruimtes. Een ventiel bestaat uit een filter die de lucht zuivert en een geluidsdemper die het lawaai tot een minimum beperkt. Dit ventilatiesysteem ventileert alleen wanneer nodig en beperkt het gevolg van aanvoer van koude verse lucht. Dit zorgt ervoor dat er minder energie wordt verbruikt.

• Mechanische toe- en afvoer

  Bij dit ventilatiesysteem gebeurt alles mechanisch, zowel de toevoer van verse lucht als de afvoer van vervuilde lucht. Dit betekent dat er een dubbel kanalennet nodig is. Een voor de toevoer van verse lucht in de droge ruimtes en een voor de afvoer van vervuilde lucht in de natte ruimtes. Dit systeem zorgt voor de beste luchtkwaliteit en temperatuurcomfort. Het systeem heeft wel de meeste zorg nodig qua onderhoud, en verhoogt het elektriciteitsverbruik. Om het energieverbruik laag te houden, zijn een goede dimensionering en ventilatiedebieten belangrijk.

Hoe kan je gecontroleerd ventileren?

De Vlaamse Overheid heeft een ventilatienorm opgesteld waarbij enkele regels gehanteerd worden. Deze zogenaamde EPB-eisen (Energieprestatie en Binnenklimaat) zijn opgesteld aan de hand van de volgende vragen: Hoe en waar komt de lucht de woning binnen? Langs welke kant verlaat de lucht de leefruimtes? Hoeveel lucht moet er minimaal ververst worden om een gezond thuisklimaat te creëren? De EPB-eisen schrijven een betere isolatie en strengere luchtigheid voor dat bovendien wettelijk verplicht is, hierdoor moet er op een systematische en gecontroleerde manier worden geventileerd in elke nieuwbouwwoning.

Zo ligt de richting van de luchtcirculatie vast. Toegevoerde lucht komt de woning binnen via droge ruimtes als de woonkamer en slaapkamer. Via doorstroomopeningen verplaatst de lucht zich naar de natte ruimtes zoals de badkamers, keuken en het toilet. In de natte ruimtes wordt de lucht afgevoerd. Dit wil zeggen dat de hoeveelheid toegevoerde lucht gelijk moet zijn aan de hoeveelheid afgevoerde lucht. Geen toevoer zonder afvoer. Dat is zo voor het heel huis, maar even goed voor de aparte kamers zoals de badkamer, slaapkamer en woonkamer.

Wat is het minimum- en maximum debiet?

Verder is het verplicht om per uur per vierkante meter vloeroppervlakte 3,6 kubieke meter verse lucht toe te voeren en af te voeren. 3,6 kubieke meter per vierkante meter is dus de minimumeis. Per leefruimte is er ook een minimumdebiet waaraan voldaan moet worden. De normen voor de basisventilatie leggen ook een maximumdebiet op.